„Wieloletnie doświadczenia kadry badawczej w realizacji różnorodnych zadań, umożliwiają Instytutowi prowadzenie szerokiej działalności badawczo – wdrożeniowej na potrzeby podmiotów gospodarczych w kraju i za granicą”.

Dr hab. inż. Jacek Szczepiński

 Izabela Blimel, czasopismo Nauka i Biznes: Jaka jest krótka charakterystyka Instytut?

Dr hab. inż. Jacek Szczepiński, Dyrektor „Poltegor-Instytut” Instytut Górnictwa Odkrywkowego:  „Poltegor – Instytut” jest wiodącym ośrodkiem badawczo – rozwojowym opartym na wiedzy i doświadczeniu z wysoko wyspecjalizowaną kadrą naukową i techniczną, kreującym i wspomagającym przyjazne środowisku warunki dla rozwoju branży górnictwa odkrywkowego oraz efektywnego i racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi oraz energią. Historia „Poltegor-Instytut” sięga początku 1950 roku, kiedy to we Wrocławiu utworzono Oddział Centralnego Biura Przemysłu Węglowego w Katowicach. W 1967 roku powstał Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Górnictwa Odkrywkowego Poltegor (COBPGO-Poltegor), którego działalność była nierozerwalnie związana z rozwojem branży górnictwa odkrywkowego, w tym przede wszystkim kopalń węgla brunatnego: Bełchatów, Turów, Konin i Adamów. W 1990 roku z COBPGO-Poltegor wydzielone zostały i usamodzielniły się dwie jednostki: Biuro Studiów i Projektów Poltegor oraz „Poltegor – Instytut” Instytut Górnictwa Odkrywkowego we Wrocławiu, który Zarządzeniem Ministra Przemysłu powołany został jako jednostka badawczo – rozwojowa.

 I.B.: Jakimi tematami dziś zajmuje się „Poltegor – Instytut”?

J.Sz.: Podstawowym obszarem działalności Instytutu jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych oraz wdrażanie wyników tych badań w przemyśle. Obecna działalność Instytutu obejmuje tematy badawcze i prace zlecone dotyczące nowoczesnych koncepcji zagospodarowania i udostępnienia złóż metodą odkrywkową, innowacyjnych technologii eksploatacji złóż oraz zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych. W Instytucie powstają autorskie oprogramowania oraz systemy monitorowania i sterowania wspomagające roboty górnicze. Instytut jest wiodącym ośrodkiem w skali kraju w dziedzinie odkrywkowego urabiania skał z użyciem materiałów wybuchowych. Znaczący jest nasz wkład w budowę maszyn dla górnictwa, pras wulkanizacyjnych, wykrywaczy metalu i wielu innych. W Instytucie powstają innowacyjne układy sterowania hydrauliki siłowej oraz dokumentacje technologiczne prototypowych elementów gumowych, gumowo-metalowych i tkaninowo-gumowych.

Działalność Instytutu obejmuje nie tylko górnictwo, ale również energetykę oraz ochronę środowiska. W spektrum działalności Instytutu znajdują się raporty oddziaływania na środowisko, prace związane z ochroną przed hałasem i degradacją gleb oraz projekty i prace badawcze dotyczące geoinżynierii, odwadniania kopalń, ujmowania wód podziemnych oraz ich ochrony. W pracach tych wykorzystywane są najnowocześniejsze programy do tworzenia wielowymiarowych cyfrowych modeli złóż, modelowania przepływu i transportu masy w wodach podziemnych oraz modelowania przestrzennego w GIS. Ważnymi obszarami badań są biotechnologia, utylizacja odpadów oraz termiczna i biologiczna konwersja surowców organicznych.

 I.B.: Jaka jest misja Instytutu?

J.Sz.: Misją „Poltegor – Instytut” Instytut Górnictwa Odkrywkowego jest kreowanie innowacyjnych procesów, technologii, metod oraz rozwiązań technicznych w obszarze geologii, geoinżynierii i górnictwa, w szczególności górnictwa odkrywkowego, zgodnie z polityką bezpieczeństwa energetycznego i zrównoważonego rozwoju.

 I.B.: Jak wygląda współpraca z ośrodkami zagranicznymi?

J.Sz.: Wielkość, ranga i złożoność problemów związanych z realizacją przedstawionych prac wymaga ścisłej współpracy Instytutu z innymi wyspecjalizowanymi jednostkami badawczymi i naukowymi, oraz przedstawicielami przemysłu w Polsce i za granicą. Kontynuowana jest współpraca z partnerami zagranicznymi z kilkunastu krajów Europy, przede wszystkim w ramach projektów realizowanych w ramach Funduszu Badawczego Węgla i Stali. W projektach tych „Poltegor-Instytut” pełni rolę zarówno konsorcjanta jak i lidera, koordynującego prace kilkunastu jednostek z Europy.

 I.B.: Jakie są obszary działalności Instytutu?

J.Sz.: Aktualnie zadania Instytutu realizuje 50-osobowy zespół, w skład którego wchodzą między innymi pracownicy naukowi oraz badawczo-techniczni. W strukturze organizacyjnej Instytutu funkcjonują interdyscyplinarne  zespoły pracowni, które wzmocnione zapleczem laboratoriów są przygotowane do wykonywania kompleksowych i innowacyjnych prac badawczych. W ramach Instytutu działa 5 pracowni: górnicza, geologii i ochrony środowiska, maszyn podstawowych i urządzeń transportowych, technologii i eksploatacji taśm przenośnikowych oraz zrównoważonego rozwoju i współpracy międzynarodowej. Instytut prowadzi badania w zakresie zagospodarowania złóż oraz zagospodarowywania zwałowisk, składowisk odpadów poeksploatacyjnych i poprzemysłowych, a także w obszarze procesów wydobycia, przeróbki i wzbogacania kopalin i odpadów mineralnych. Duże znaczenie mają opracowania oceny z zakresu inżynierii środowiskowej, warunków hydrogeologicznych i geotechnicznych. Pracownie maszynowa oraz taśm przenośnikowych prowadzą badania w zakresie stanu technicznego maszyn, nowych konstrukcji taśm przenośnikowych oraz prototypowych taśm profilowanych.

Podmioty gospodarcze prowadzące działalność górniczą metodą odkrywkową związaną z wydobyciem surowców, ze swej natury wpływają destrukcyjnie na środowisko. Instytut traktuje to zagadnienie jako szczególnie ważne, dlatego istotnym jest poszukiwanie takich rozwiązań, aby odkrywkowa działalność górnicza nie tylko rozwiązywała problemy społeczne i potrzeby rynku, ale także nie stanowiła zagrożenia dla środowiska. Obecnie jednym z podstawowych składników tego procesu jest problematyka rewitalizacji terenów poeksploatacyjnych.

 I.B.: Jak ocenia Pan współpracę Instytutu z innymi ośrodkami, przedsiębiorstwami? 

J.Sz.: W Instytucie współpracujemy zarówno z ośrodkami naukowymi, jak i z przemysłem. Z instytutami oraz z uczelniami realizujemy szereg projektów badawczych, w tym międzynarodowych. Obecne warunki konkursowe wymagają udziału w tych projektach przedsiębiorcy, dlatego też ściśle współpracujemy między innymi z PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. ZE PAK KWB Konin oraz licznymi kopalniami surowców skalnych. Poza tym realizujemy prace badawczo-rozwojowe i usługowe na rynku komercyjnym. Oprócz wyżej wspomnianych są to również KGHM Polska Miedź S.A.,  PGNiG S.A., Geofizyka Toruń, Hydroprojekt i inne. Fakt tak szerokiej współpracy z przemysłem świadczy o naszych kompetencjach w tym zakresie i spełnianiu oczekiwań partnerów biznesowych. Wynika to również z tego, iż wielu wiodących pracowników Instytutu ma wcześniejsze doświadczenia zawodowe we współpracy z wieloma przedsiębiorstwami.

Wieloletnie doświadczenia kadry badawczej w realizacji różnorodnych zadań, umożliwiają  Instytutowi prowadzenie szerokiej działalności badawczo – aplikacyjnej na potrzeby podmiotów gospodarczych w kraju i za granicą i zaoferowanie im oryginalnych projektów i technologii, badań, ekspertyz i usług specjalistycznych.

I.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę sukcesów.