Izabela Blimel.: Jakie są mocne strony Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej?

Dr hab. inż. Andrzej Szarata, prof. PK, Dziekan Wydziału: Wydział Inżynierii Lądowej jest jednym z największych wydziałów Politechniki Krakowskiej i największym Wydziałem budownictwa w Polsce, zarówno pod względem jakości i ilości kadry naukowo-dydaktycznej, jak i ilości kształconych studentów. Studia na Wydziale odbywają się w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym, na studiach I stopnia (inżynierskich), II stopnia (uzupełniających magisterskich) oraz III stopnia (doktoranckich). Łącznie na Wydziale studiuje ponad cztery tysiące studentów. Nasza oferta dydaktyczna obejmuje kierunki prowadzone samodzielnie: Budownictwo, Budownictwo w języku angielskim i Transport. Od roku akademickiego 2012/2013 w ofercie dydaktycznej znajduje się międzywydziałowy kierunek (prowadzony we współpracy z Wydziałem Inżynierii Środowiska) – Gospodarka przestrzenna. Wydział oferuje trzynaście specjalności. Zarówno kierunek Budownictwo, jak i Transport posiadają akredytację Polskiej Komisji Akredytacyjnej oraz Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych.

Kadra naukowo-dydaktyczna Wydziału jest niewątpliwe atutem. Mamy około 220 pracowników, w tym 41 profesorów i doktorów habilitowanych. Wydział posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dziedzinie nauk technicznych, w dyscyplinach budownictwo, mechanika oraz uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora w dyscyplinie transport.

I.B.: W jakich obszarach prowadzona jest działalność naukowo-badawcza?

A.Sz.: Prowadzimy obszerną działalność naukowo-badawczą, obejmującą następującą problematykę: Materiały i wyroby budowlane; Badania doświadczalne i projektowanie elementów i konstrukcji budowlanych i inżynierskich; Budownictwo energooszczędne i proekologiczne; Budownictwo drogowe i kolejowe, inżynieria ruchu i problemy transportowe; Organizacja i zarządzanie procesami budowlanymi i transportowymi; Mechanika konstrukcji i materiałów; Metody obliczeniowe w teorii konstrukcji i mechanice materiałów.

I.B.: Jakie zadania postawił Pan sobie w bieżącej kadencji?

A.Sz.: W 2016 roku, kiedy jeszcze nie toczyła się dyskusja nad nową ustawą 2.0, w strategii zarządzania Wydziałem postawiłem trzy cele. Pierwszym z nich jest tworzenie mocnych zespołów dyscyplinarnych, które będą w stanie konkurować na rynku naukowym. Drugim zadaniem jest wzmocnienie procesu dydaktyki i kształcenie na możliwe najwyższym poziomie. Trzecim czynnikiem jest praca nad umiędzynarodowieniem Wydziału. Obecnie, jako dziekan, w czasach debaty nad nową ustawą, obawiam się przejściowego okresu, który może okazać się bardzo trudny dla polskich uczelni. Natomiast, decyzje podjęte przez mnie na początku kadencji obowiązują na podstawie obecnego stanu prawnego.

I.B.: Co udało się zrobić? 

A.Sz.: Na pewno udało nam się stworzyć mocne, z dużym potencjałem zespoły. W tym miejscu należy podkreślić motywację i poświęcenie wszystkich pracowników Wydziału, którzy szczerze identyfikują się z jednostką – bez nich nie byłoby to możliwe.

I.B.: Proszę, w skrócie, scharakteryzować zespoły.   

A.Sz.: Pierwszym jest zespół konstrukcji sprzężonych. Jest to jednostka bardzo intensywnie rozwijająca się. Konstrukcje sprzężone znajdowały dotychczas zastosowanie w mostach – obecnie są pioniersko stosowane w budynkach użytkowych. Moc i znaczenie zespołu podkreśla konferencja (150 uczestników), poświęcona konstrukcjom sprzężonym, która miała miejsce na naszym Wydziale. W 2019 roku organizujemy kongres poświęcony temu tematowi, w którym uczestniczyć będą goście z całego świata.

Drugi zespół zajmuje się analizami bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jest to ważny temat dla wszystkich użytkowników ruchu drogowego. Nasza grupa współpracuje w tym zakresie, m. in. z Ministerstwem Infrastruktury Departamentem Dróg i Autostrad; tworzy instrukcje oraz wytyczne, uczestniczy w wielu różnorakich grantach. Są to przedsięwzięcia na najwyższym poziomie.  

Trzeci zespół zajmuje się dynamiką konstrukcji inżynierskich. Zespół  realizuje wiele prestiżowych projektów. Są to, na przykład, prace dotyczące warszawskiego metra, analiza wpływu drgań na otoczenie, analiza pierwszego przejazdu pociągów Pendolino, a także prace związane z tramwajami i koleją, zarówno w Krakowie, jak i Warszawie.  

Kolejny zespół zajmuje się BIM-em (Building Information Modelnig), czyli nowatorskim podejściem do projektowania. BIM polega na tworzeniu modeli budynków ze wszystkimi możliwymi aspektami: infrastruktura, konstrukcja, media. Każda zmiana w modelu powoduje kolizje, o których system niezwłocznie informuje. Dziś BIM obowiązuje w Wielkiej Brytanii i Niemczech z tego względu, że gwarantuje inwestorom natychmiastowy wgląd w to, co dzieje się w budynku, przy jakiejkolwiek zmianie. Niebawem ten system stanie się wymogiem w krajach europejskich. Obecnie jesteśmy najbardziej zaawansowanym zespołem w procesie edukacji w BIM w Polsce. Mój współpracownik jest współautorem książki „BIM w edukacji”, poświęconej problemom wdrażania metodyki BIM do programów studiów na wyższych uczelniach technicznych w Polsce. Jesteśmy Wydziałem rozpoznawalnym  w tym obszarze, współpracujemy z wieloma przedsiębiorcami, m. in. z firmą Budimex S.A.

Następnie, chciałbym zwrócić uwagę na zespół zajmujący się szeroko rozumianą fizyką budowli, czyli jakością materiałów, izolacyjnością, trwałością. Posiadamy najnowocześniejsze w skali Europy laboratorium, zawierające ponad trzy tysiące czujników i działające w obszarze badań niskoemisyjnych budynków. Jest to także bardzo prężny zespół, zdobywający liczne granty. Jeden z grantów dotyczył kotwy do mocowania elewacji okładzin kamiennych zewnętrznych – z reguły są one stalowe – zespół opracował kotwę z tworzywa sztucznego w celu zapobiegania powstaniu mostków. Jest to bardzo innowacyjne podejścia. Inny zespół próbuje wykorzystać grzyby w celu stworzenia materiału izolacyjnego. Bardzo mocną jednostką jest zespół zajmujący się zarządzaniem w budownictwie, czyli zagadnieniami dotyczącymi procesu budowlanego, wyceny, kosztorysów. Zespół organizuje liczne konferencje oraz uczestniczy w międzynarodowych sympozjach.

Grupa pracowników, zajmująca się tematyką związaną z transportem, także dynamicznie rozwija się. Zespół zajmuje się, m. in. oceną efektywności funkcjonalnej inwestycji infrastrukturalnych, czyli np. w przypadku budowy metra, specjaliści potrafią sprawdzić, czy będzie ono rzeczywiście opłacalne.

Na Wydziale jest także grupa zajmująca się inżynierią wiatrową. Warto dodać, iż niewiele jednostek w Polsce zajmuje się tym tematem. Posiadamy własny tunel aerodynamiczny oraz planujemy budowę nowego laboratorium wiatrowego. W tym obszarze realizujemy unikatowe projekty, np. w przypadku dużych obiektów badamy, jaki jest wpływ na obciążenie śniegiem, wiatrem. Testowaliśmy wytrzymałość różnego rodzaju wieżowców oraz to, jak wpływa rodzaj elewacji na hałas. Obecnie budujemy już drugie, nowoczesne laboratorium dla badań z tego obszaru.

I.B.: Jakimi laboratoriami dysponuje Wydział? 

A.Sz.: Posiadamy świetnie wyposażone laboratoria. W Laboratorium Badawczym Materiałów i Konstrukcji Budowlanych prowadzimy badania związane z działalnością naukowo-badawczą oraz dydaktyczną wszystkich jednostek Instytutu Materiałów i Konstrukcji Budowlanych oraz współpracę z przemysłem i wykonawstwem budowlanym. Wspomniane już powyżej, Laboratorium Inżynierii Wiatrowej posiada tunel aerodynamiczny z warstwą przyścienną, który umożliwia symulację pola prędkości z uwzględnieniem wpływu terenu i zabudowań. W Laboratorium Inżynierii Wiatrowej prowadzone są prace eksperymentalne i obliczeniowe.

Kolejne laboratorium specjalizuje się w badaniach obiektów budowlanych, których cechą charakterystyczną są niskie podstawowe częstotliwości drgań własnych.

Posiadamy jedno z najnowocześniejszych w kraju centrów badawczych – Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego. Laboratorium kieruje ofertę badawczą do producentów materiałów budowlanych, projektantów, deweloperów oraz inwestorów prywatnych. W laboratorium prowadzone są badania materiałów, instalacji, komfortu cieplnego, szczelności budynków, poziomu zapylenia, poziomu hałasu.

I.B.: Jak ocenia Pan politykę grantową na Wydziale?  

A.Sz.: Wszystkie wspomniane przez mnie zespoły starają się o pozyskanie dofinansowania z grantów zewnętrznych. Natomiast na naszym Wydziale, wartym podkreślenia i bardzo ważnym, jest system grantów dziekańskich. Pieniądze, które zarabiamy na podstawie zewnętrznych projektów i umów, pozwalają dziekanowi (również moim poprzednikom) przeznaczać część środków na dofinansowywanie rozwoju młodych ludzi. Są to granty rzędu około 20 lub 30 tys. zł. W efekcie, otrzymujemy informację zwrotną na temat młodych ludzi, czy są zainteresowani funkcjonowaniem w obszarze naukowym.

Posiadamy wiele grantów współfinansowanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad oraz z NCBiR i NCN. Mamy pięć grantów na Wydziale skupionych na innowacjach drogowych. Ciekawym grantem z NCBiR, który zakończył się patentem tzw. złącz podatnych, był projekt, w którym naukowcy testowali izolacyjność podłogi oraz drgania przenoszone przez podłogę na otoczenie. Złącza podatne mogą być wykorzystywane przy konstrukcjach podłóg, ale także wszędzie tam, gdzie pojawia się konstrukcja. Kolejny grant, dotyczył struktury wykopów – poprzez odpowiednie domieszki do gruntu.

Posiadamy także dwa granty z programu Horyzont 2020 oraz bardzo dla nas ważny grant z NCBR, z programu Gospostrateg. Ponadto, mamy wiele projektów o niższych wartościach, rzędu 200-300 tys. zł. Realizowaliśmy grant zabezpieczający obóz w Oświęcimiu oraz Kościół Mariacki w Krakowie.

Od dziesięciu już lat uczestniczymy w wielu grantach realizowanych na Politechnice Krakowskiej – jeden z pierwszych grantów wynosił ok. 50 mln zł. Można powiedzieć, że ten grant przyczynił się do szeregu innych, ważnych projektów. Dziś nasz Wydział jest rozpoznawalny na arenie międzynarodowej. Podsumowując, polityka grantowa w dużym stopniu warunkuje rozwój naukowy naszego Wydziału. 

I.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę sukcesów.

Informacja o rozmówcy

Dr hab. inż. Andrzej Szarata, prof. PK – kierownik Katedry Systemów Transportowych w Instytucie Inżynierii Drogowej i Kolejowej Politechniki Krakowskiej. W 2006 roku obronił pracę doktorską dotyczącą oceny efektywności parkingów przesiadkowych P&R a w roku 2013 opublikował monografię habilitacyjną dotyczącą modelowania podróży wzbudzonych. 1 września 2016 r. objął funkcję Dziekana Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej. W pracy dydaktycznej prowadzi wykłady z zakresu szeroko pojętych zagadnień transportowych i projektowania dróg oraz jest promotorem prac doktorskich, magisterskich i inżynierskich o tematyce związanej z analizami transportowymi. Poza działalnością dydaktyczną na Politechnice Krakowskiej, prowadzi wykłady na innych uczelniach, zarówno w Polsce jak i zagranicą (USA, Niemcy, Grecja, Ukraina). Jest członkiem komitetu naukowego Archives of Transport oraz recenzentem wielu publikacji naukowych w czasopismach zagranicznych (m.in. Journal of Advanced Transportation, Advances in Transportation Studies), recenzentem publikacji na zagranicznych konferencjach naukowych, mi.n. Road Safety Simulation i Transport Research Arena) oraz krajowych konferencji naukowych. Autor ponad 90 publikacji naukowych, obejmujących swym zakresem problematykę modelowania podróży i prognozowani ruchu ze szczególnym uwzględnieniem rozbudowy połączeń kolejowych, budowy i eksploatacji modeli symulacyjnych systemu transportowego, badań i analiz ruchu, zachowań komunikacyjnych i problematyki parkowania. Jest autorem lub współautorem ponad 150 prac projektowych oraz był zaangażowany w wiele projektów finansowanych przez UE, m.in. Civitas Caravel, MAX, Tracit, Posmetrans, GSP i inne. Działa aktywnie w obszarze transportu, jest członkiem zespołu doradców przy prezydencie miasta Krakowa, ekspertem Komisji Europejskiej oraz konsultantem wielu projektów realizowanych przez samorządy lokalne. Został wyróżniony Honorową i Złotą Odznaką Politechniki Krakowskiej oraz trzykrotnie nagrodą Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji (Ernest 2011, 2013 i 2014). aszarata@pk.edu.pl; www.zsk.pk.edu.pl

Najważniejsze konferencje na Wydziale WIL PK:

– MATBUD’2018 The 8th Scientific-Technical Conference on Material Problems in Civil Engineering, 25-27 czerwca 2018 (MATBUD’2018  VIII Konferencja Naukowo-Techniczna: Problemy materiałowe w inżynierii lądowej, 25-27 czerwca 2018 r. ).

– fib SYMPOSIUM 2019 Krakow, CONCRETE  –  INNOVATIONS IN MATERIALS, DESIGN AND STRUCTURES; 27-29 Maj 2019.

– PCM-CMM 2019; 4-th Polish Congress of Mechanics & 23-rd International Conference on Computer Methods in Mechanics September 8-12, 2019 Krakow.

– XIII Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna ENERGODOM 2018 „Problemy  projektowania, realizacji i eksploatacji  budynków o niskim zapotrzebowaniu na energię” – 11-13 września 2018 r.

– Konferencja Naukowo-Techniczna KONSTRUKCJE SPRĘŻONE KS2018, 18-20 kwietnia 2018 r.

Konferencje istotne dla studentów i doktorantów, mające swoje tradycje i markę:

– VIII Ogólnopolska Konferencja Budowlana Studentów i Doktorantów EUROINŻYNIER – 12.04.2018 -14.04.2018 r.

– IX Ogólnopolska Konferencja Budowlana Studentów i Doktorantów EUROINŻYNIER – kwiecień 2019 r.