Izabela Blimel: Jakie zmiany organizacyjne i zarządcze zostały wprowadzone w Instytucie po objęciu przez Pana stanowiska kierowniczego?

St. bryg. dr hab. inż. Paweł Janik, Dyrektor  Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej – PIB: 

Po objęciu przeze mnie stanowiska kierowniczego z satysfakcją stwierdziłem, że jednostka znajdowała się w dobrej kondycji, zarówno pod względem organizacyjnym, jak i merytorycznym. Pozytywnym zaskoczeniem był dla mnie wysoki poziom uporządkowania i skuteczności procedur, dotyczących kluczowych obszarów działalności, takich jak badania sprzętu ratowniczego oraz urządzeń przeciwpożarowych stosowanych w budynkach. Podobny porządek i efektywność charakteryzowały również realizację projektów badawczych. Tak naprawdę, wprowadzone przeze mnie zmiany miały charakter korekcyjny i dotyczyły głównie przesunięcia akcentów oraz budowania wśród pracowników świadomości na temat tego, że nasz Instytut – pomimo jego specyfiki jako jednostki naukowo-badawczej oraz funkcjonującej na zasadach gospodarki rynkowej, samofinansującej swoją działalność – jest również jednostką organizacyjną Państwowej Straży Pożarnej, mającą służyć realizacji określonych potrzeb szeroko rozumianej ochrony przeciwpożarowej, wśród których bezpieczeństwo ratowników oraz użytkowników obiektów budowlanych stanowi jeden z głównych priorytetów. W tym zakresie pomocne okazało się moje, wtedy blisko trzydziestoletnie, doświadczenie służby w pionie zajmującym się problematyką zapobiegania pożarom, awariom przemysłowym oraz innym zagrożeniom naturalnym i technologicznym. Z kolei, w pierwszym okresie kierowania Instytutem, pewnym wyzwaniem była dla mnie konieczność przestawienia się na nieco inny tryb zarządzania – z administracyjnego na bardziej menedżerski, który wiązał się m.in. z koniecznością szybszego podejmowania decyzji, np. dotyczących przystąpienia do określonego projektu badawczego, czy nawiązania współpracy z danym partnerem.

Zarówno ja, jak i całe kierownictwo, dostrzegamy konieczność dostosowywania się do dynamicznie zmieniających się realiów, w szczególności w obszarze nowych technologii, np. związanych z transformacją energetyczną, takich jak fotowoltaika, czy magazyny energii. Technologie te, choć innowacyjne, niosą ze sobą również istotne ryzyko pożarowe. Dlatego prowadzimy własne badania i testy, które pozwalają ocenić ich bezpieczeństwo. Nasze wnioski opieramy na dowodach empirycznych, a nie wyłącznie na deklaracjach producentów. Nie jesteśmy przeciwnikami nowych technologii. Przeciwnie, postulujemy ich wdrażanie, ale w sposób odpowiedzialny, z uwzględnieniem ryzyk i potencjalnych konsekwencji. 

Podkreślamy konieczność regulacji i standardów bezpieczeństwa — również w kontekście odpowiedzialności firm ubezpieczeniowych, które poprzez odmowę ubezpieczania danego ryzyka (np. nieprawidłowo zabezpieczonych magazynów energii), mogą stymulować podnoszenie poziomu bezpieczeństwa pożarowego. Natomiast ze społecznego punktu widzenia źle by było, gdyby ubezpieczający dowiadywał się o fakcie niewłaściwej dbałości o ubezpieczane mienie dopiero po wystąpieniu szkody, spotykając się z odmową wypłaty lub zmniejszeniem wartości odszkodowania w obliczu stwierdzenia czynników uzasadniających kwalifikację danego zdarzenia jako powstałego w warunkach rażącego niedbalstwa. W ramach dyskusji środowiskowej staramy się uczulać wszystkie zainteresowane strony na potrzebę wypracowywania odpowiednich rozwiązań prewencyjnych przed wystąpieniem zdarzenia losowego. 

I.B.: Jakie laboratoria badawcze znajdują się w strukturach Centrum? 

P.J.: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej dysponuje czterema wyspecjalizowanymi laboratoriami, które realizują kompleksowe badania na rzecz bezpieczeństwa pożarowego w Polsce i za granicą.

Zespół Laboratoriów Sygnalizacji Alarmu Pożaru i Automatyki Pożarniczej koncentruje się na testowaniu systemów automatyki pożarowej montowanych w obiektach budowlanych, takich jak dźwiękowe systemy ostrzegawcze, systemy wykrywania pożaru i alarmowania o jego powstaniu oraz oświetlenie awaryjne. W przypadku tego laboratorium możemy się pochwalić jego renomą na arenie międzynarodowej. Dysponuje ono nowoczesnymi stanowiskami badawczymi oraz kadrą doświadczonych specjalistów. Te zasoby – wspierane wiedzą ekspertów z Jednostki Certyfikującej – sprawiają, że wydawane przez nas certyfikaty dla wspomnianych powyżej urządzeń przeciwpożarowych są powszechnie uznawane nie tylko w krajach członkowskich Unii Europejskiej, ale również w innych krajach, np. Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Powyższe zostało potwierdzone licznymi audytami i oficjalnymi uznaniami. Współpraca z partnerami z tego regionu zaowocowała trwałymi relacjami i otwarciem na cały Bliski Wschód. Dzięki temu zdarza się, że certyfikaty CNBOP-PIB są honorowane w tamtym rejonie nawet w krajach, z którymi dotychczas nie nawiązaliśmy formalnej współpracy.

Drugi obszar działalności dotyczy testów pojazdów pożarniczych, sprzętu ratowniczego, ewakuacyjnego i elementów ochrony osobistej strażaka, pomp pożarniczych, pożarniczych węży ssawnych i tłocznych, elementów armatury pożarniczej. Ich skuteczność działania i zgodność z normami weryfikuje Zespół Laboratoriów Technicznego Wyposażenia Jednostek Ochrony Przeciwpożarowej.

Z kolei Zespół Laboratoriów Urządzeń i Środków Gaśniczych prowadzi badania sprzętu podręcznego, który ma decydujące znaczenie dla efektywności jego stosowania podczas działań gaśniczych. Określa zakres stosowania i przydatność nowoczesnych preparatów chemicznych używanych w akcjach ratowniczo-gaśniczych, a także prowadzi prace nad strukturą i właściwościami środków gaśniczych oraz sorbentów. Zakresem badań objęte są również stałe urządzenia gaśnicze, instalowane w obiektach, w tym zakładach przemysłowych użytkujących substancje niebezpieczne, np. produkty ropopochodne.

Zespół Laboratoriów Procesów Spalania i Wybuchowości zajmuje się badaniami reakcji na ogień materiałów budowlanych, kabli elektrycznych oraz analizą zagrożeń wybuchowych generowanych przez substancje chemiczne. Określamy m.in. parametry wybuchowe materiałów, ich zachowanie w warunkach pożaru oraz podatność na zapłon.

Oprócz laboratoriów kluczową rolę pełni wspomniana już wcześniej Jednostka Certyfikująca, która odpowiada za dopuszczanie wyrobów do stosowania w ochronie przeciwpożarowej, krajową ocenę i weryfikację stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, europejską ocenę i weryfikację stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, certyfikację zgodności wyrobów służących do ochrony przeciwpożarowej, dobrowolną certyfikację oprogramowania stosowanego w urządzeniach przeciwpożarowych oraz testowanie wyrobów innowacyjnych, a także przeprowadzanie audytów w zakładach produkcyjnych. Audyty te są nieodzownym elementem procesu certyfikacji i służą potwierdzeniu powtarzalności i jakości produkcji badanych wyrobów. Dzięki temu system certyfikacji CNBOP-PIB zachowuje wysoką wiarygodność i zaufanie, zarówno w kraju, jak i za granicą.

W strukturze Instytutu funkcjonuje również komórka zajmująca się dobrowolną certyfikacją usług w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Odpowiada ona m.in. za rozwijanie systemu kwalifikacji zawodowych. W ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) opracowaliśmy siedem kwalifikacji związanych z ochroną przeciwpożarową. Rozpoczęliśmy także proces ich wdrażania, zarówno poprzez szkolenia, walidację wiedzy nabytej przez uczestników tych szkoleń, jak i działalność społeczną.

W zakresie kwalifikacji rynkowych, prowadzimy szkolenia i certyfikację m.in. dla:

– projektantów i konserwatorów systemów sygnalizacji pożaru,

– specjalistów od dźwiękowych systemów ostrzegawczych,

– konserwatorów urządzeń gaśniczych (w tym gazowych),

– specjalistów ds. bezpieczeństwa pożarowego w obiektach budowlanych.

Rosnące znaczenie tych kwalifikacji wynika m.in. z problemów związanych z niewłaściwym doborem urządzeń lub środków gaśniczych do konkretnych zastosowań. Obszar ten, w mojej ocenie pozostaje wciąż niedostatecznie uregulowany. W przeciwieństwie do zawodów, takich jak elektryk czy kominiarz, w ochronie przeciwpożarowej większość kwalifikacji ma charakter dobrowolny. Obserwujemy jednak stopniowe zmiany w tym zakresie, a rola kwalifikowanych specjalistów zaczyna być coraz bardziej doceniana. Nasze działania w tym zakresie przyczyniają się do poprawy jakości usług i zwiększenia bezpieczeństwa w obiektach.

I.B.: Czy mógłby Pan wskazać szczególne osiągnięcia CNBOP-PIB z ostatnich lat, które mogą być inspiracją dla innych instytucji badawczych i technologicznych?

P.J.: Na przestrzeni ponad 50-letniego dorobku można by mówić o osiągnięciach niezwykle długo. Sięgnijmy zatem jedynie do ostatnich lat… Na płaszczyźnie naukowej warto wspomnieć o cyklu konferencji naukowych CNBOP-PIB pt. Bezpieczeństwo Nowych Technologii. Są one miejscem prezentacji i upowszechniania wyników badań, przeglądu aktualnej wiedzy w zakresie intensywnie rozwijających się technologii, takich jak instalacje fotowoltaiczne, magazyny energii, pojazdy elektryczne razem z punktami i stacjami ich ładowania oraz liczne inne, określane jako rozwiązania inteligentnego domu. Konferencje, korespondujące z przyjętą w Instytucie Strategią, służą wymianie poglądów i doświadczeń różnych środowisk zainteresowanych bezpieczeństwem pożarowym oferowanych nowych rozwiązań technicznych i technologii, także w związku z rosnącą liczbą obiektów w nie wyposażonych. Obecnie przygotowujemy piątą edycję wydarzenia, która odbędzie się we wrześniu br.

Ważnym osiągnięciem z tego obszaru było wypracowanie i opublikowanie wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem Nowej Mobilności oraz Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej wytycznych dot. ochrony przeciwpożarowej garaży wyposażonych w punkty ładowania EV. Staramy się koncentrować nie tylko na zagrożeniach, jakie nowe technologie mogą powodować, ale także na korzyściach dla straży i społeczeństwa, jakie mogą przynieść. 

Pozostając przy tematyce publikacyjnej warto wspomnieć o osiągnięciach naszego wydawnictwa. Ukazały się w nim – od dawna wyczekiwane w środowisku – Wytyczne projektowania, instalowania, uruchamiania, obsługi i konserwacji dźwiękowych systemów ostrzegawczych, opracowane we współpracy ze Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Pożarnictwa, które zawierają m.in. konkretne przykłady instalacyjne. 

W 2024 r. powstało drugie wydanie Wytycznych projektowania, instalowania, uruchamiania, obsługi i konserwacji systemów integrujących urządzenia przeciwpożarowe, których celem jest ułatwienie procesów: projektowania, instalowania, uruchamiania, obsługi i konserwacji SIUP, a także skuteczna integracja z elementami automatyki obiektu, które wymagają zrealizowania określonych działań w przypadku wykrycia pożaru dla zapewnienia właściwego funkcjonowania systemu bezpieczeństwa pożarowego obiektu – zarówno w zakresie technicznym, jak i organizacyjnym. 

Przywołane w pierwszej kolejności Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej garaży w obiektach budowlanych, przeznaczonych do ładowania samochodów elektrycznych okazały się bestsellerem wśród pozycji dostępnych w naszej księgarni internetowej. Można je nabyć zarówno w polskiej, jak i w angielskiej wersji językowej. Publikacja koncentruje się przede wszystkim na identyfikacji zagrożeń dla bezpieczeństwa pożarowego oraz wskazaniu kluczowych czynników pozwalających na jego zapewnienie, obejmujących m.in. warunki prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych.

Staramy się być czujni na bieżące potrzeby oraz przewidywać te, które mogą się pojawiać w przyszłości w związku z dynamicznie rozwijającymi się technologiami, dlatego nie spoczywamy na laurach. Obecnie w Instytucie, przy wsparciu naszych Partnerów, trwają intensywne prace nad kolejnymi wytycznymi w zakresie: 

– warunków ochrony przeciwpożarowej magazynów energii;

– odpowiedniego doboru kabli elektrycznych i światłowodowych w budynkach i obiektach budowlanych ze względu na wymagania dotyczące klasy reakcji na ogień;

– projektowania, instalowania, uruchamiania, obsługi i konserwacji systemów
komunikacji głosowej w sytuacjach awaryjnych.

Dynamicznie rozwija się także nasz półrocznik Safety & Fire Technology, którego tradycja sięga 1986 roku. Obecnie wydawany jest w języku polskim i angielskim, na jego łamach polscy i zagraniczni autorzy publikują artykuły naukowe w dyscyplinach: inżynieria chemiczna, inżynieria materiałowa, inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka oraz nauki o bezpieczeństwie. 

Sukcesami może poszczycić się także nasz Dział Szkoleń, który posiada ponad 30-letnie doświadczenie w organizacji wysokospecjalistycznych przedsięwzięć kierowanych m.in. rzeczoznawców ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, projektantów, instalatorów oraz konserwatorów urządzeń przeciwpożarowych. Jedynie w minionym roku przeprowadziliśmy 70 szkoleń dla blisko 2 tys. uczestników. 

Jesteśmy dumni z osiągniecia przez CNBOP-PIB statusu rzetelnego, wiarygodnego partnera, nie tylko w sferze certyfikacji i dopuszczania wyrobów służących ochronie przeciwpożarowej  oraz ratownictwu, ale również innych obszarach wymagających wysokospecjalistycznej wiedzy branżowej. Opracowania eksperckie zrealizowane dla największych przedsiębiorstw funkcjonujących w Polsce (np. dotyczące bezpieczeństwa Terminala LNG w Świnoujściu) są potwierdzeniem uznania wysokiego standardu świadczonych przez nas usług. 

I.B.: Czy planowane są nowe inicjatywy, które mogą zmienić sposób, w jaki myślimy o bezpieczeństwie pożarowym i technicznym?

P.J.: Odpowiadając na to pytanie, podam przykład obecnie wdrażanych zmian związanych z obowiązkiem instalacji czujek dymu i tlenku węgla w obiektach mieszkalnych, hotelach i nowych inwestycjach.

Przepis, który stopniowo będzie wprowadzany w życie do 2030 roku, to przełom i ważny krok w stronę bezpieczeństwa pożarowego w Polsce. 

Instytut dokłada swoją cegiełkę do tej inicjatywy, ponieważ to właśnie w CNBOP-PIB wypracowano pierwsze w Polsce standardy kwalifikacji dla projektantów oraz monterów i konserwatorów technicznych zabezpieczeń przeciwpożarowych, a także dla instalatorów wspomnianych wyżej autonomicznych czujek dymu, tlenku węgla (i gazu).

Już sam obowiązek montażu czujek w prywatnych obiektach pozwoli skłonić społeczeństwo do refleksji nad zagrożeniem pożarowym. Naszą misją jest zwiększanie świadomości na temat tego, jak ważne jest, by montowane czujki były odpowiedniej jakości, właściwie montowane oraz serwisowane zgodnie ze sztuką. Prowadzimy wobec tego kampanie edukacyjne (filmy na kanale YT) oraz szkolenia, a także oferujemy certyfikację personelu zakończoną wydaniem monterom dokumentu o randze państwowej, uznawanego na europejskim rynku pracy (wspomniany wcześniej ZSK). To krok w stronę bezpieczeństwa oraz ukłon w kierunku osób, które chcą rzetelnie wypełniać swoje obowiązki i legitymować się oficjalnym dokumentem. Ponadto, cyklicznie prowadząc wspomniane już wcześniej szkolenia dla projektantów, instalatorów oraz konserwatorów urządzeń przeciwpożarowych, rzeczoznawców ds. ochrony przeciwpożarowej, ale także przy każdej innej nadarzającej się okazji, staramy się konsekwentnie promować wykorzystywanie w praktyce narzędzi inżynierii bezpieczeństwa pożarowego. Zmiana przyzwyczajeń związanych z nakazowych charakterem dotychczasowych przepisów przeciwpożarowych to konieczność w obliczu projektowania i wznoszenia coraz bardziej zaawansowanych technologicznie, architektonicznie i kubaturowo obiektów, często stanowiących jeden duży kompleks łączący w sobie różne funkcje użytkowe. Dobrej jakości wyrób – w tym przypadku urządzenie przeciwpożarowe – nie zda bowiem egzaminu, jeśli nie jest odpowiednio zamontowany, zaprojektowany, eksploatowany i serwisowany. W ramach powyższego konieczne jest uwzględnienie specyfiki obiektu, przeznaczenia użytkowego i charakterystyki samych użytkowników, a także interakcji jakie mogą zachodzić pomiędzy poszczególnymi rodzajami instalacji użytkowych i zabezpieczających. Inteligentny budynek wymaga inteligentnego zaprojektowania. Przekazujemy i sprawdzamy wiedzę, która ma wpływ na życie i zdrowie mieszkańców naszego kraju. 

I.B.: O jakich nowoczesnych technologiach należy wspomnieć?  

P.J.: W strukturach Instytutu funkcjonuje Centrum Dronów, które zajmuje się szkoleniem operatorów, opracowywaniem rekomendacji technicznych oraz rozwojem procedur dopuszczeń dla bezzałogowych statków powietrznych i robotów wykorzystywanych w działaniach ratowniczych. Obecnie jesteśmy na etapie wnioskowania o nadanie uprawnień do certyfikacji tych urządzeń.

Doświadczenia z eksploatacji robotów pokazują, że konieczne jest wprowadzenie wymogów formalnych i technicznych, m.in. w zakresie łączności czy mobilności w trudnych warunkach. Urządzenia sprawdzające się w warunkach pokazowych (np. na otwartej przestrzeni) nie zawsze są niezawodne w rzeczywistych warunkach pożaru, czy wystąpienia innego rodzaju zagrożenia  — np. w zadymionych halach, przy wilgotnym podłożu czy trudnym terenie. Dlatego obecnie opracowujemy m.in. specjalne tory testowe, odwzorowujące warunki pracy sprzętu ratowniczego. W tym zakresie korzystamy także z doświadczeń partnerów zagranicznych.

Kolejnym innowacyjnym obszarem jest wykorzystanie sztucznej inteligencji w działaniach ratowniczych. Prowadzimy prace badawcze i rozwojowe, również w ramach prac doktorskich, nad systemami wspierającymi decyzje kierujących akcją ratowniczą. Jednym z projektów jest opracowanie asystenta ratowniczego – urządzenia wielkości telefonu, wyposażonego w aplikację zasilaną algorytmami sztucznej inteligencji, które mogłoby wspierać dowódcę akcji, zwłaszcza z jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, w podejmowaniu szybkich i właściwych decyzji na miejscu zdarzenia. Planowane rozwiązania zakładają możliwość interakcji głosowej z urządzeniem, które na podstawie wcześniej wprowadzonych scenariuszy i danych, mogłoby udzielić praktycznych wskazówek. Trwają prace nad prototypem oraz przygotowaniem publikacji naukowych w tym zakresie. Projekt zakłada także zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony danych i zgodność z obowiązującymi przepisami.

I.B.: Jaką rolę pełni Instytut w rozwiązywaniu praktycznych problemów z pogranicza inżynierii, przepisów i bezpieczeństwa, i w jaki sposób wpływa na tworzenie wytycznych technicznych oraz podnoszenie świadomości społecznej w zakresie ochrony przeciwpożarowej?

P.J.: Realizując zadania w poprzednim moim miejscu służby, czyli w Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej, często przygotowywałem odpowiedzi na zapytania kierowane przez różne podmioty, m.in. zarządców obiektów, projektantów, rzeczoznawców ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, ale również funkcjonariuszy z podległych komend, dotyczące konkretnych problemów technicznych i interpretacyjnych: Co zrobić w danej sytuacji?, Jak należy rozstrzygnąć konkretny przypadek?. Już wtedy byłem przekonany, że rozstrzygnięcia w tym zakresie nie powinny być podejmowane wyłącznie na podstawie analizy stanu formalno-prawnego, lecz w oparciu o wiedzę i doświadczenie wyspecjalizowanych jednostek naukowych i badawczych.

Obecnie, jako dyrektor jednej z takich instytucji, staram się, aby Centrum pełniło rolę jednego z wiodących ośrodków merytorycznej dyskusji nad rozwiązywaniem istotnych kwestii pojawiających się w obszarze ochrony przeciwpożarowej, z uwzględnieniem zarówno aktualnego stanu wiedzy technicznej, inżynierskiej, jak i potrzeb społeczno-gospodarczych, w tym rozwiązań, które mogą być wykorzystywane w procesie nowelizacji istniejących lub tworzenia nowych rozwiązań prawnych. Gdy pojawia się konkretny problem techniczny, fizykochemiczny czy instalacyjny, powołujemy interdyscyplinarne zespoły ekspertów. W ich skład zapraszamy zarówno zwolenników, jak i krytyków danego rozwiązania. Prowadzimy rzeczową dyskusję, a jej efektem są konkretne wytyczne, rozwiązania techniczne i propozycje doprecyzowania standardów.

Działania te stanowią element realizowanej przez CNBOP-PIB misji – realne bezpieczeństwo nie polega wyłącznie na opracowaniu procedur, lecz także na ich skutecznym wdrażaniu i sprawdzaniu w warunkach codziennych. Kluczowa jest również zmiana świadomości społecznej, ponieważ zagrożenia pożarowe – choć nie są codziennym doświadczeniem większości ludzi – mogą w każdej chwili przerodzić się w sytuację kryzysową.

I.B.: Z czego, Pana zdaniem, wynika fakt, że strażacy cieszą się największym zaufaniem społecznym i od lat zajmują  pierwsze miejsce w rankingach opinii publicznej? 

P.J.: Warto przypomnieć, że przez wiele lat straż pożarna nie była w ogóle uwzględniana w badaniach opinii publicznej. W momencie, gdy po raz pierwszy została ujęta w sondażach, jej wysoka pozycja była zaskoczeniem dla wszystkich, również dla instytucji prowadzących badania. Tymczasem uznanie to, w moim przekonaniu, jest całkowicie zasłużone, przede wszystkim dzięki działaniom ratowników (zarówno tych z Państwowej Straży Pożarnej, jak i Ochotniczych Straży Pożarnych), którzy są najbardziej widoczni i bezpośrednio niosą pomoc ludziom w sytuacjach zagrożenia.

Na uznanie społeczne wpływa także sposób organizacji i rozwój Państwowej Straży Pożarnej, w tym utworzenie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (KSRG). Idea systemu zrodziła się w odpowiedzi na potrzebę skoordynowanego działania podczas katastrof o dużej skali, takich jak powodzie, czy inne klęski żywiołowe, które przekraczały możliwości lokalnych sił i środków. System ten umożliwia szybkie mobilizowanie i przemieszczanie wyspecjalizowanych jednostek ratowniczych w dowolny rejon kraju.

Obecnie – oprócz trzonu, który stanowią zasoby Państwowej Straży Pożarnej – do KSRG włączonych jest ponad 6000 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, które zostały odpowiednio wyposażone, przeszkolone i zweryfikowane. Formacje te tworzą struktury plutonów i kompanii, które w razie potrzeby mogą działać w sposób zorganizowany, także w ramach mechanizmów współpracy międzynarodowej, m.in. w ramach unijnych mechanizmów ochrony ludności.

Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – PIB, odpowiadając za testowanie, certyfikację i nadzór nad bezpieczeństwem sprzętu, z którego korzystają strażacy, dokłada swoją cegiełkę do rozwoju tego systemu. To jedno z naszych podstawowych zadań statutowych. Dodatkowo, patrząc w przyszłość, widzimy potencjał w rozwoju nowoczesnych narzędzi, wspomagających pracę służb ratowniczych, m.in. takich jak wspomniany już wcześniej mobilny asystent  operacyjny, tworzony z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, który będzie wspierać kierujących akcjami ratowniczymi. 

Oczywiście, nie możemy zapomnieć o trwającym nieustannie procesie rozwoju podstawowych narzędzi i sprzętu ratowniczego. Jednym z przedsięwzięć w tym obszarze, realizowanym z powodzeniem już od kilkunastu lat przez CNBOP-PIB we współpracy z producentami oraz komendami PSP, jest procedura testowania wyrobów innowacyjnych, w ramach której nasz Instytut zapewnia nadzór nad bezpiecznym przeprowadzeniem wspomnianych testów przez ratowników lub innych użytkowników. Dotychczas w tym trybie zweryfikowano m.in. przydatność specjalnych płacht gaśniczych, oceniając ich skuteczność w tłumieniu pożarów samochodów elektrycznych i innych zagrożeń, a także w izolowaniu źródeł ognia od otoczenia, mobilnego centrum dowodzenia, czy środka do czyszczenia powierzchni mocno zanieczyszczonych substancjami ropopochodnymi oraz do rozkładu substancji ropopochodnych w wodzie i ziemi. W ostatnim czasie wykonaliśmy testy jednego z modeli bezzałogowego statku powietrznego (drona) pod kątem możliwości jego zastosowania w działaniach Państwowej Straży Pożarnej.  

W ten nurt działalności innowacyjnej wpisuje się sfinalizowany w ostatnim czasie we współpracy z Politechniką Poznańską doktorat wdrożeniowy jednego z naszych pracowników, w ramach którego opracowano m.in. rekomendacje w zakresie metodyki badania parametrów techniczno-użytkowych mobilnych wentylatorów stosowanych w działaniach ratowniczych oraz zbudowano odpowiednią infrastrukturę niezbędną do przeprowadzenia wspomnianych badań.

Aktualnie przed nami również wyzwania związane z wdrażaniem nowych rozwiązań dotyczących ochrony ludności i obrony cywilnej. Jestem przekonany, że nasz Instytut ma do odegrania istotną rolę w tym obszarze. Już teraz – w ramach projektu Gospostrateg –realizujemy pakiet zadań, w wyniku których powstają wymagania techniczno-użytkowe, metodyki badawcze oraz wytyczne projektowe dla systemów powiadamiania. Efekty projektu mogą znacząco wpłynąć na zwiększenie bezpieczeństwa łączności i dostępność nowych urządzeń wykorzystywanych do powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz ludności. Oprócz kwestii oceny zgodności wyrobów i urządzeń służących ochronie ludności, widzę również możliwość wykorzystania  w tej sferze naszego potencjału szkoleniowego oraz zaplecza laboratoryjnego.  

I.B.: Dziękuję za udzielenie wywiadu, który w tak ważny sposób dotyka tematyki bezpieczeństwa pożarniczego. Pana refleksje oraz podzielenie się doświadczeniem stanowią cenny głos w dyskusji, który inspiruje do zastanowienia się nad wyzwaniami, przed jakimi stajemy.

Strona główna – Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej