Izabela Blimel: Panie Dziekanie, zacznijmy od najważniejszego: jakie są główne kierunki kształcenia na Wydziale Inżynierii Produkcji SGGW?

 Dr hab. inż. Bogdan Drożdż, Dziekan Wydziału Inżynierii Produkcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie: Warto podkreślić, że nasz wydział kontynuuje tradycję wcześniejszego Wydziału Techniki Rolniczej i Leśnej. Przejęliśmy jego podstawowe obszary działań, poszerzając ofertę edukacyjną o nowe kierunki, odpowiadające współczesnym potrzebom gospodarki – nie tylko rolnictwa i leśnictwa, ale również gospodarki miejskiej, gospodarki komunalnej, produkcji przemysłowej i szeroko pojętego sektora przetwórstwa rolno-spożywczego. Od około dekady kształcimy również specjalistów w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE). Obecnie na Wydziale Inżynierii Produkcji prowadzimy trzy kierunki studiów, które – w kolejności ich wprowadzenia – przedstawiają się następująco:

Zarządzanie i Inżynieria Produkcji

Ten kierunek koncentruje się na technicznych aspektach organizacji produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji przemysłowej. Absolwenci zdobywają wiedzę z zakresu metod wytwarzania, technologii produkcji, maszyn i urządzeń technicznych. Poruszamy także tematy związane z przetwarzaniem żywności. Naszym celem jest wykształcenie inżyniera, który potrafi nie tylko nadzorować produkcję, ale też odpowiadać za sprawne funkcjonowanie zakładu – np. jako specjalista ds. utrzymania ruchu, zajmujący się konserwacją maszyn, ich ustawianiem czy bieżącym nadzorem technicznym.

Technologie Energii Odnawialnej

To kierunek, z którego jesteśmy szczególnie dumni – był bowiem pierwszym w Polsce kompleksowym kierunkiem studiów poświęconym odnawialnym źródłom energii w ramach uczelni rolniczych. Zaczęliśmy od studiów drugiego stopnia, by następnie uruchomić również studia inżynierskie. Program obejmuje całościowe przygotowanie w zakresie energii odnawialnej: od fotowoltaiki i energetyki słonecznej, przez energetykę wodną, wiatrową, geotermalną, aż po dynamicznie rozwijający się obszar pomp ciepła, które mają zastępować tradycyjne systemy grzewcze.

Co nas wyróżnia na tle uczelni technicznych? Przede wszystkim uwzględnienie biomasy – naturalnie powiązanej z charakterem uczelni rolniczej. Poruszamy też zagadnienia związane z biopaliwami gazowymi, takimi jak biogaz i biowodór. Wiele analiz wskazuje, że wykorzystując w pełni potencjał rolnictwa – np. odpady organiczne czy odchody zwierzęce – Polska mogłaby osiągnąć częściową samowystarczalność energetyczną. Choć rozwój takich technologii wiąże się z pewnymi wyzwaniami społecznymi (np. opór wobec lokalizacji biogazowni), są to kierunki niezwykle obiecujące, zarówno ekologicznie, jak i gospodarczo.

Inżynieria Systemów Biotechnicznych

Trzeci kierunek, dawniej funkcjonujący pod nazwą „Technika Rolnicza i Leśna”, wyraźnie nawiązuje do naszych korzeni. Obecnie jego profil został dostosowany do nowoczesnych realiów rolnictwa, leśnictwa i gospodarki zasobami biologicznymi. Celem kształcenia jest przygotowanie inżynierów, którzy będą potrafili nadzorować i eksploatować techniczne systemy wytwórcze, ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych rozwiązań w mechanizacji rolnictwa. Dynamiczny rozwój technologiczny ostatnich lat doprowadził do powstania nowej dziedziny – rolnictwa precyzyjnego, określanego także mianem rolnictwa 4.0. Choć niektóre zmiany polityczne, jak np. wprowadzenie tzw. Zielonego Ładu, mogą chwilowo wpływać na spadek zainteresowania rolnictwem, świadomość społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego stale rośnie.

Podsumowując, Wydział Inżynierii Produkcji SGGW to miejsce, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością. Łączymy wieloletnie doświadczenie w kształceniu inżynierów z otwartością na nowe technologie i potrzeby gospodarki przyszłości. Oferujemy solidne przygotowanie zawodowe w trzech kluczowych obszarach: zarządzaniu produkcją, odnawialnych źródłach energii oraz nowoczesnych systemach technicznych w środowisku rolniczym i leśnym.

I.B.: Jak wygląda współpraca Wydziału Inżynierii Produkcji SGGW z przemysłem i czy studenci mają okazję brać w niej udział?

B.D.: Współpraca z przemysłem to bardzo ważny element naszej działalności. Regularnie podpisujemy umowy z przedsiębiorstwami, które – choć często mają charakter deklaratywny – wyrażają wolę współpracy i są realnym początkiem wielu konkretnych działań. Dotyczą one m.in. wsparcia w zakresie dydaktyki, organizacji praktyk, staży, wizyt studyjnych czy udziału przedstawicieli firm w zajęciach ze studentami.

Staże i praktyki zawodowe

W programie studiów przewidziane są obowiązkowe praktyki zawodowe. Dzięki współpracy z firmami, udaje nam się zapewniać studentom możliwość ich realizacji w wartościowych, branżowych miejscach. Praktyki odbywają się najczęściej w wakacje i trwają zazwyczaj miesiąc, ale część firm oferuje także możliwość stałej współpracy już w trakcie semestru.

Wychodząc naprzeciw takim potrzebom, plan zajęć na niektórych kierunkach układany jest w sposób umożliwiający studentom np. dwa wolne dni w tygodniu lub kończenie zajęć wcześniej w ciągu dnia. Dzięki temu mogą oni zdobywać doświadczenie zawodowe równolegle z nauką.

Bezpośrednie zaangażowanie firm

Firmy, z którymi współpracujemy – zwłaszcza z sektora odnawialnych źródeł energii – wykazują duże zainteresowanie współpracą dydaktyczną i techniczną. Część z nich wyposaża nasze laboratoria w nowoczesne urządzenia, które służą zarówno studentom, jak i samym firmom jako baza szkoleniowa. Przykładowo, jedna z firm udostępnia nam swoje najnowsze rozwiązania technologiczne, a jednocześnie organizuje w naszych obiektach cykliczne szkolenia dla swoich pracowników. To model współpracy, w którym wszyscy są wygrani: firma, studenci i uczelnia.

Promocja i integracja z otoczeniem społeczno-gospodarczym

Każdego roku organizujemy Dzień Wydziału, który ma charakter otwarty. To wydarzenie skierowane nie tylko do studentów, ale również do uczniów szkół średnich, których zapraszamy do zapoznania się z ofertą kształcenia i zapleczem technicznym. Wydarzeniu towarzyszy wystawa firm i pracodawców – prezentują się zarówno w holu budynku, jak i na zewnątrz, na terenie kampusu. Dzięki temu młodzież ma możliwość bezpośredniego kontaktu z przyszłymi potencjalnymi pracodawcami i poznania najnowszych trendów w branży.

I.B.: Jakie konkretne korzyści dla studentów i kadry dydaktycznej przynosi udział Wydziału w projekcie z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego?

B.D.: W ubiegłym roku Wydział Inżynierii Produkcji SGGW przystąpił do projektu finansowanego z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (NCBR). Projekt ten dotyczy tzw. branż kluczowych, wśród których wytypowano m.in. rolnictwo i odnawialne źródła energii. Z tego względu włączyliśmy do projektu dwa kierunki prowadzone na naszym wydziale: Technologie Energii Odnawialnej oraz Inżynierię Systemów Biotechnicznych. W ramach projektu szczególny nacisk kładziemy na podniesienie jakości kształcenia, zwłaszcza na kierunku Inżynieria Systemów Biotechnicznych. Planujemy wprowadzenie nowych, innowacyjnych form dydaktycznych – w tym naukę z wykorzystaniem symulatorów, które odzwierciedlają pracę rzeczywistych maszyn stosowanych w nowoczesnym rolnictwie, tzw. rolnictwie 4.0.

Ważnym elementem projektu są także wizyty studyjne u pracodawców oraz zapraszanie ich do uczelni. Firmy prowadzą u nas wykłady, prezentują swoje rozwiązania technologiczne i portfolio. Z kolei nasi studenci odwiedzają zakłady pracy, by bezpośrednio zapoznać się ze strukturą i funkcjonowaniem przedsiębiorstw. To konkretna forma zbliżenia nauki do biznesu, która realnie podnosi kompetencje absolwentów.

Warto podkreślić, iż posiadamy szeroką współpracę z wieloma firmami z sektora odnawialnych źródeł energii (OZE). Jednym z naszych ważnych zasobów jest laboratorium produkcji biogazu, a także Centrum Edukacji Ekologicznej OZE, które znajduje się w Oborach, k. Konstancina, na terenie gospodarstwa należącego do uczelni. Nasz Instytut buduje tam obecnie biogazownię demonstracyjną. Otwarcie planowane jest na jesień tego roku. Nie jest to instalacja przemysłowa, lecz biogazownia w skali półtechnicznej – jej głównym celem są działania edukacyjne i popularyzatorskie. Chcemy pokazać, że biogazownie nie są uciążliwe dla otoczenia, jak się często sądzi. Dzięki dofinansowaniu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska jesteśmy zobowiązani do prowadzenia aktywnej działalności edukacyjnej, która zakłada organizację wizyt dla grup zorganizowanych – uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się z procesem produkcji biogazu oraz jego potencjałem w kontekście gospodarki rolnej i energetycznej. A potencjał ten jest ogromny – szczególnie w Polsce, gdzie produkcja zwierzęca wciąż stoi na wysokim poziomie. Odpady pochodzące z hodowli mogą być cennym surowcem do wytwarzania biogazu i biowodoru, przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju i samowystarczalności energetycznej w rolnictwie.

I.B.: Jakie dziś są największe wyzwania dla Wydziału? 

B.D.: Często podczas spotkań Dziekanów Wydziałów Mechanicznych Polskich Uczelni Technicznych  podejmujemy temat wyzwań, przed jakimi stoją obecnie uczelnie. Jednym z kluczowych problemów staje się demografia, czyli zmniejszająca się liczba studentów. Wciąż jesteśmy uczelniami, których głównym zadaniem jest kształcenie – chociaż coraz częściej akcentuje się również rolę badań naukowych. Moim zdaniem jednak podstawą funkcjonowania uczelni są właśnie studenci, których niestety z roku na rok jest mniej. Spadek liczby studentów wynika z kilku przyczyn. Po pierwsze – zmniejsza się populacja osób w wieku studenckim. Po drugie – młodzi ludzie coraz częściej wybierają alternatywne formy edukacji, jak kursy czy szkolenia online. Popularne są hasła w stylu „nie musisz mieć dyplomu, żeby zostać programistą” – co, choć częściowo prawdziwe, pomija istotną rolę, jaką odgrywa kompleksowe wykształcenie akademickie. W tym miejscu warto podkreślić, że studia wyższe to nie tylko zdobywanie specjalistycznych umiejętności, ale również rozwój ogólnej wiedzy – również w zakresie ekonomii, prawa czy komunikacji społecznej. Nawet na kierunkach technicznych uczelnie dają szerszy kontekst i uczą myślenia systemowego. Dlatego musimy szczególnie dbać o kandydatów i studentów, bo bez nich uczelnia nie może funkcjonować.

Drugim dużym wyzwaniem jest konieczność nieustannego podnoszenia kompetencji, zarówno po stronie studentów, jak i kadry. Świat się zmienia, a pracodawcy formułują nowe oczekiwania wobec absolwentów. Naszym zadaniem jest słuchać ich głosu i modyfikować programy studiów tak, by odpowiadały na aktualne potrzeby rynku. Nie da się tego zrobić z dnia na dzień – to proces wymagający czasu i współpracy z resortem. W dynamicznych obszarach gospodarki szczególne znaczenie zyskują kursy, szkolenia i krótsze formy kształcenia, które pozwalają elastycznie reagować na zmiany. Dlatego również nasz wydział rozwija ofertę studiów podyplomowych – m.in. z zakresu produkcji biogazu i biometanu. To temat przyszłościowy, który cieszy się dużym zainteresowaniem słuchaczy. Dla nas to sygnał, że warto inwestować w nowe formy edukacji, dostosowane do oczekiwań współczesnego świata.

Kolejnym wyzwaniem jest pozyskiwanie środków na rozwój, ponieważ otrzymywana dotacja celowa z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego wystarcza jedynie na podstawowe cele.

I.B.: Co powiedziałby Pan Dziekan osobom, które zastanawiają się nad wyborem kierunków studiów  na Państwa Wydziale? 

B.D.: Jesteśmy niewielkim wydziałem – zarówno pod względem liczby kadry, jak i studentów, co sprawia, że tworzymy zwartą, dobrze funkcjonującą społeczność akademicką. W naszej ofercie duże znaczenie mają kierunki związane z technologiami energii odnawialnej – to dziedzina przyszłości, której rozwój będzie trwał jeszcze przez kilkanaście, a może i kilkadziesiąt lat. Zielona transformacja nabiera tempa, a rynek pracy wciąż chłonie specjalistów z tej branży. Firmy intensywnie poszukują wykwalifikowanych absolwentów, a my kształcimy ich właśnie z myślą o potrzebach tego sektora. Nasze podejście zakłada, że studia nie powinny ograniczać horyzontów – przeciwnie, powinny przygotowywać do odnalezienia się w różnych obszarach zawodowych. Mamy wielu absolwentów, którzy świetnie radzą sobie nie tylko w sektorze technicznym, czy rolniczym, ale również np. w bankowości – zajmując się oceną ryzyka kredytowego związanego z inwestycjami w sektorze OZE, czy rolnictwa. To pokazuje, jak szeroki wachlarz kompetencji oferujemy. Szczególnie istotny w tym kontekście jest kierunek Zarządzanie i Inżynieria Produkcji, który łączy solidne podstawy wiedzy inżynierskiej z kompetencjami z zakresu zarządzania – zwłaszcza w kontekście produkcji. To nie jest zarządzanie w rozumieniu marketingowym – to praktyczne, specjalistyczne umiejętności dotyczące organizacji i optymalizacji procesów wytwórczych. Studenci zdobywają także wiedzę na temat zarządzania jakością, personelem i zagadnień związanych z ochroną środowiska. Nasza oferta skierowana jest do osób o zacięciu technicznym, ale z wrażliwością na przyrodę – zarówno ożywioną, jak i nieożywioną. Kształcimy z myślą o odpowiedzialności za środowisko, co jest nieodzowne w kontekście pracy z technologiami oddziałującymi na otoczenie. Uczymy takiego podejścia, które uwzględnia wpływ człowieka na środowisko i promuje zrównoważony rozwój.

Studia na naszym wydziale są dość wymagające, ponieważ łączą wiedzę techniczną z elementami biologii, przyrody, ekonomii i zarządzania – ale dzięki temu absolwenci wychodzą z szerokim wachlarzem kompetencji. To kierunki przyszłościowe i odpowiedzialne, a my dokładamy starań, by zapewnić studentom jak najlepsze warunki do nauki. Zachęcamy do studiowania również kandydatów z dużych miast. Mimo że nasze kierunki są często związane z rolnictwem, to pod tą nazwą kryje się nowoczesna wiedza techniczna, przydatna w wielu sektorach gospodarki. Nie warto zrażać się nazwą – warto poznać, co tak naprawdę się za nią kryje.

Studiowanie to jednak nie tylko zdobywanie wiedzy – to także czas na budowanie relacji, które często trwają przez całe życie. Uczelnia oferuje wiele możliwości rozwijania pasji: można tańczyć w zespole ludowym, śpiewać w chórze, grać w orkiestrze, czy korzystać z bardzo dobrze rozwiniętej infrastruktury sportowej. Dysponujemy świetnie zorganizowanym kampusem – wszystko znajduje się w jednym miejscu, a przejście z jednego końca na drugi zajmuje zaledwie kilkanaście minut. Oferujemy dobre warunki zakwaterowania w akademikach oraz dostęp do zaplecza gastronomicznego. Dla osób, które chcą zdobyć solidne techniczne wykształcenie, z mocnym odniesieniem do praktyki i środowiska naturalnego, nasz wydział będzie bardzo dobrą decyzją. Pod względem jakości kształcenia technicznego śmiało konkurujemy z politechnikami, dodając wartość w postaci specjalizacji związanej z rolnictwem i leśnictwem. Dlatego już dziś zapraszamy kandydatów – jesteśmy otwarci i gotowi na wspólną drogę kształcenia.

I.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę dalszego rozwoju oraz realizacji różnorodnych projektów.